Close

Rauemi Matua

He kōrero whakataki

He kōrero tēnei mō Tūrongo tētehi tupuna rongonui o Tainui iwi, Tainui waka. Ka tīmata tēnei o ngā pakiwaitara hei whakaatu i te āhua o te noho a ōna mātua, ā, ka haere ake ki te whakamārama i ngā āhuatanga o te noho i waenganui i a rāua ko tōna tuakana (teina rānei, e ai ki ētehi). Ka kōrerohia ngā tautohenga i waenganui i te tokorua nei, a Tūrongo rāua ko Whatihua, me te rironga atu o te puhi rā a Ruapūtahanga hei wahine ki a Whatihua. Ka mutu, ka whakamāramahia te pakiwaitara e hāngai ana ki a Tūrongo rāua ko Mahinaarangi, ka puta ko Raukawa me ngā tātai whakaheke ki ngā kawai o te Kīngitanga.

Ngā whāinga 

Mā te pukapuka nei e noho mārama ake ngā ākonga, ngā kaiako, ngā whānau, hapū me te iwi whānui ki;

  • te pūrākau mō Tūrongo rāua ko Māhina-a-rangi me te tino tikanga o tēnei kōrero ki te Kīngitanga, ā, ki ngā uri katoa o Tainui waka,
  • te mana, ngā ritenga me ngā mahi ā ō tātoy tūpuna e pā ana ki te whakapapa, te moenga rangatira me te mahi kai,
  • whakapapa me ngā tikanga o mua.

Te whakapapa o te kōrero nei 

He tuhinga pakiwaitara tēnei, waihoki, he kōrero tuku iho mō ngā takahanga a ngā tūpuna me ngā hononga ā-iwi. Timata ai te tuhi i ngā kōrero nei i roto i ā te kaituhi mahi hei kaiako ki roto kura kaupapa Māori. He kōrero rongonui tēnei i roto i tōna rohe, arā te rohe o Tainui iwi. E pātata tonu ana te marae o Tūrangawaewae ki tō te kaituhi kura, ā, kei reira hoki ngā tūpuna whare a Tūrongo, Mahinaarangi rātou ko Raukawa-iti e tū ana. He mea uaua mā tēnei kaiako te kimi i tētehi pukapuka i roto i te reo Māori, e māmā ana te reo ki te hunga tamariki, e āta whakaahua ana hoki i tēnei o ngā tino kōrero tupuna. Nā reira i tuhia e ia ngā kōrero hei pānuitanga mā ngā tamariki, hei akoranga hoki mō taua reanga.

Mō te kaituhi

He kaiako a Pura Hope i Te Wharekura o Rākaumangamanga ki Rāhui Pōkeka. He kaituhi hou ia, ā, ko tēnei pūrākau tana tuhinga tuatahi. 

Mō te ringa toi 

Nō Ngāi Tūhoe, nō Waikato hoki a Erana Kihi. He raukura ia nō Te Wharekura o Rākaumanga. Ko ōna pūmanawa toi i heke mai i ōna kāwai heke ki tana taha Waikato. I tēnei wā he pai ki a ia ngā āhuatanga toi o anime, o manga hoki. 

Ētahi atu kōrero, hononga ipurangi

  • He kōrero hei whakamārama i te putakenga mai o te ingoa o Raukawa
    How Raukawa got his name
    Haere ki: Te Ara
  • Ngā kōrero hītori mō te aroha o Tūrongo rāua ko Mahinaarangi
    The history of the love story between Turongo and Ruaputahanga
    Haere ki: YouTube – Part 1 | Part 2 | Part 3
  • Ngā kōrero mō Mahinaarangi
    Mahinarangi highly ranked ancestress of Ngāti Kahungunu
    Haere ki: YouTube – Part 1 | Part 2
  • Te Ao Hou Magazine; No. 3 Summer 1953, P.15. Mahinarangi and Turongo 
    Haere ki: Te Puna Mātauranga o Aotearoa
Rauemi Matua PDF (Ngā Takahanga a Tūrongo)

  • TAI2002-TSM-Core-Resource-Info_FA.pdf
  • 257 KB

He Mihi

He mihi nui tēnei ki a Pura Hope. Mōna i tuhi; Ngā Tauira Whakaakoranga me Ngā ngohe hai mahi mā te ākonga.

Me kore ake a ia hei āwhina i tēnei kaupapa.

I tāia i Aotearoa.

Manatārua i ngā kōrero © Huia Publishers me Pura Hope 2021

Kua noho manatā tēnei rauemi. Atu i ngā take pēnei i ngā akoranga whaiaro, te rangahau, te arotake me te arohaehae mahi e whakaaetia ana i raro i te Ture Manatā, kore rawa e tukuna kia tāia anō tētahi wāhanga o ngā kōrero nei, ahakoa te huarahi tā. Me mātua tono whakaae ki a Huia Publishers.