0-5 Kōhungahunga
Te reo Māori i te kāinga

Reo Whakaatu / Reo Mātakitaki
Te Kotare: he waiata mā te tamariki me te whānau: Puna Reo
He kohinga waiata hei ako mā koutou ko tō whānau i te kāinga. Kei roto hoki he whārangi pūoro me ngā rauoro, tētahi ataata hākoritanga me ngā whakapākehātanga.
Whakaata Māori (Te Reo)
Pāwhiria te hononga kia tae atu ki te kohinga hōtaka ako reo a Whakaata Māori. Mai i Mahi Pai ki Tamariki Haka, e hia kē ngā kaupapa hei kōwhiri māu!
https://www.maoritelevision.com/tamariki
Hōtaka – Te ako i te reo
- Pāia
- Pūkoro
- Pūkana
- Haati x Paati
- Pōtae Pai
- Kids Kai Kart
Hōtaka – Ngā hākoritanga
- Kete Kōrero
- He Paki Taonga i a Māui
Hōtaka – Pūoro
- Pūkana
- Tamariki Haka
- Kia mau
- Waiata Mai
He Reo Tupu, He Reo Ora
Ko He Reo Tupu, He Reo Ora he kete rauemi rongorau hei tautoko i te ako i te reo Māori.
Hei Waiata, Hei whakakoakoa (Te Reo)
He waiata hei tikiake māu hei tautoko hoki i te ako i te reo Māori. Ko tētahi pukapuka hoki me ngā kupu, ngā titonga tohu me ngā tūmai whai pānga.
http://tereomaori.tki.org.nz/Reo-Maori-resources/Hei-Waiata
Kupu taupānga
He huarahi hou mā koutou ko tō whānau ki te ako i te reo Māori! He taupānga hei whakamahi māu me te kāmera o tō waea pūkoro, ipapa, tētahi pūrere matihiko rānei hei whakamāori tonu ake i te ingoa o ngā atahanga ki te reo Māori
https://kupu.co.nz/#/aboutkupu
Google Play

Tuhituhi
Kei Roto i te Whare – he rauemi nā Te Puni Kōkiri: Puna reo
He pukapuka hei āwhina i a koe ki te ako, ki te kōrero hoki i te reo i tō ake kāinga. Ko ngā kai o roto he rārangi kīanga reo Māori hei kōrerorero mā koutou ko tō whānau.
https://www.tpk.govt.nz/en/a-matou-mohiotanga/language/kei-roto-i-te-whare-reprinted
He Mahere Ako Te Reo Māori
He mahere ako te reo Māori hei ārahi i ō mahi whakaako. Kua rārangitia ki ngā taumata marautanga, kei ia mahere ako āna ake puka mahi me ngā ngohe hoki.
http://tereomaori.tki.org.nz/Teacher-tools/Te-reo-Maori-lesson-plans
He Kete Rauemi mā nga Tauira Kaiako
He rauemi ako reo Māori me ōna tikanga mā te whānau i roto i te kāinga. He ngohe whakaharatau, whakangahau hoki me ngā tauira e whakauru ai ngā tikanga ki ngā akoranga.
Ngā Rauemi Reo TKI Pangarau: (tuhituhi)
He ngohe mahi pāngarau mā te rorohiko tēnei wāhanga o TKI
https://nzmaths.co.nz/ng-whakaari-rauemi
Akoranga Matihiko TKI (tuhituhi)
He puna pāngarau ēnei rauemi mā te ākonga rumaki reo Māori.

Pānui
Te ako i te reo Māori i te kāinga – nā Te Taura Whiri i te reo Māori ngā rauemi nei: Puna reo.
He kohinga whānui o ngā rauemi mō Te Wiki o te Reo Māori hei mahi pārekareka hoki mā te whānau.
https://www.tetaurawhiri.govt.nz/rauemi-a-ipurangi/
Kauwhata reo He Rauemi Reo Māori (Pānui)
Kei konei ētahi e-pukapuka mā te whānau hei pānui i te kāinga me ngā tamariki. Mō ngā tamariki nohinohi, he pai noa te nohotahi me te huri haere i ngā wharangi o ia pukapuka hei tautāwhi, hei āwhina hoki i a rātou ki te pānui. Me waihanga rānei tō ake kōrero e hāngai ana ki ngā pikitia, ngā whakaahua rānei o te pukapuka.
Ngā akoranga matua i te kainga


Tuhituhi
Ka whai huarahi au ki te tā, ki te tuhi hoki.
- Ka tuhi au i roto i aku tākaro
- Ka tākaro, ka waiata hoki mō te Ara pū
- Ka mōhio, ka tuhi hoki i ngā pā o tōku ingoa

Pānui
Ka whai huarahi au ki te pānui, kia pānui mai hoki tētahi ki au.
- Te pānui ki tētahi, me tētahi atu
- Te taki kōrero mō ngā pikitia
- Te waiata rotarota
- Te waiata me te pānui i te ara pū, te whakahāngai pū ki ngā pikitia, me ngā oro

Reo ā-waha
Ka whai huarahi au ki te kōrero me te whākarongo ki tētahi atu.
- Kōrero mō aku mahi o ia rā me ngā wā tākaro
- Tūhura i tāku taiao me ngā mea o roto i te taiao
- Tūhura tatangi, oro, nekehanga me te ako kupu mō ērā āhuatanga
- Kōrero mō ōku kare ā-roto
- Waiata me te whakahua rotarota

Pāngarau
- Tūhura me te ako mā te tākaro
- Te tatau
- Ngā tae
- Ngā āhua
- Te waihanga
Te Kimikimi Tau / Spot the numeral: Hei āwhina i tō tamaiti ki te āhukahuka, ki te tuhi hoki i ngā tau mai i te 0 ki te 9.
Counting Book: Hei āwhina i tō tamaiti ki te pānui, ki te tuhi hoki i ngā tau mai i te 1 ki te 10.
Whakapupuni / Hide and Seek: Tākarohia te kēmu Whakapupuni hei ngahau tahi me tō tamaiti, hei ako hoki ki te whai tohutohu nekehanga, me te tuku tohutohu nekehanga.

Ngā ara hopu akoranga i te kāinga …
- Waea pūkoro – whakaahua, ataata rānei mōku e tākaro ana, e ako ana hoki
- Pūpuri kōpaki me aku tānga pikitia, tuhinga, me ngā mea nāku anō i hanga
Ngā rauemi tautoko i te mahi akoako i te kainga

Kōhungahunga
Aronga:
Kia maha, kia rerekē ngā mahi māku hei āwhina i taku tamaiti ki te ako
He ahi ai:
Hei awhi, hei akiaki, hei hāpai i a rātou ki te ako.
Tikanga:
- Kia ngahau, whāia i runga i te hari me te koa
- Me whai wāhi tonu ki ngā mahi akoako
- Tirohia te ipurangi ki te kohikohi whakaaro
- Te whakaoriori i a pēpi ki ngā pūoru
- He waiata, he oriori, he whakahua rotarota
- Kōrero ki a rātou – mō ā rātou mahi, te āhua o te rā, te whakaahua i ngā mahi kei te mahia me te tuku pātai
- Pānui pukapuka, kōrero ki tō tamaiti
Kia tipu haere ka taea e koe:
- Te tākaro kēmu pērā i a Simon Says, I Spy – me te whakahua kupu huarite
- He waiata tahi, he taki mōteatea ā-kōrero me ngā rotarota
- He āwhina i a rātou ki te tito i ā rātou ake kōrero, waiata mō ngā mahi me ngā kaupapa o ia rā and
- He waihanga i ngā pūreta o te arapū i ngā mea pēnei i te kōhatu, poraka, pātene, anga, kotakota, me te poikere
- Puta ki waho ki te tuhi me te tioka i runga raima, he whakamahi rākau ki te tuhi i rō pōharu, onepū rānei, he whakamahi parāhe peita me te wai
- Uhia te tatau o te pātaka mātao ki ngā pū autō
- He whakahuahua i ngā pū o tōna ingoa
- He tā pikitia me te tuhi kōrero mō taua pikitia. Tuhia te kōrero ki raro i te pikitia.
- Kōrero tahi mō ngā āhua i roto i te kāinga – he pereti porohita, he taitapa porotītaha, he pouaka tapawhā rite. He aha i ōrite ai? He aha i rerekē ai?
- He tākaro kia piki haere mā runga i tētahi hanga, te haere mā raro, ki tua o tētahi mea, mā muri, mā runga ake hoki
- Tirohia ngā tuira i o roto i te whare, kōrero mō te āhua, mehemea he ōrite, he rerekē rānei
- Tīrohia ngā kōhua me ngā kōpani, ka whakatau ai ko tēhea kōpani e rite ana ki tēnā, ki tēnā kōhua
- Kimihia ngā tau o ngā pouaka reta o ngā kāinga
- Tunu kai – te ine i ngā kai, te tohatoha kai kia ōrite te whiwhi
- Haere ki te hokomaha – he tatau i ngā momo kai, ngā kēne kai i roto i te tōneke
- Mahi hangahanga – he whakamahi poraka hangahanga, he ine i te roa me te teitei, te whakaōrite i te rahi me te āhua

Te Whānau Tairongo - hei mahi me ngā tamariki kōhungahunga
Tēnā tūtaki mai ki te Whānau Tairongo! Ko Karu Putē, ka hī ngā pewa. Ko Taringa Rahirahi, ka areare kau. Ko Miti Te Miti, ko ia mō te...miti. Ko Ringa Raweke, ka toro, ka tutu, ka rāwekeweke. Ko Pīhau Pāua, ka hongihongi, ka tū. He rauemi tēnei mā te tamaiti kōhungahunga me ōna uri e whakataki ana i ngā mahi ā-tairongo ka taea hei mahi ako, hei mahi whakangahau hoki. Kawea ake!
He mea whakaputa tēnei rauemi mō Te Tāhuhu o te Mātauranga e CORE Education Ltd
Pouaka Poutāpeta 13 678, Ōtautahi, 8141 Aotearoa
www.core-ed.org
Kaituhi: Lisa Berryman & Nichole Gully, CORE Education
Kaitirotiro matua: Wawaro Te Whaiti, CORE Education
Kaihoahoa: Scott Pearson, Visual Evolutions
Kaitārai pikitia: Scott Pearson, Visual Evolutions
Mana pupuri © Te Tāhuhu o te Mātauranga 2020
Mana pupuri i ngā tuhinga © Te Tāhuhu o te Mātauranga 2020
Mana pupuri i ngā hoahoatanga © Te Tāhuhu o te Mātauranga 2020
Mana pupuri i ngā tānga © Te Tāhuhu o te Mātauranga 2020