Close

Ngā Tauira Whakaakoranga

Ngā hononga ki Te Marautanga o Aotearoa

Taumata: 1–2 Te Reo Māori

Te momo o te tuhinga: He korero paki, taki, whakangahau, tūhonohono.

Ngā whāinga ako

 

 

(ĀR) Āheinga Reo

Ka whakautu i ētahi pātai māmā e pā ana ki tētahi kaupapa e taunga ana.

Ka tārua i te pūrākau rongonui kua rangona kētia kia tika te raupapa, kia wairua hihiko anō ngā kōrero

(PR) Puna Reo

Ka tautohu i ngā kupu hou i roto i te tuhinga

Ka tautohu i ngā kupu o te rerenga.

Ka tautohu i ngā kōrero matua

(RR) Rautaki Reo

Ka tautohu i ngā wāhanga o te pukapuka

Ka whakamahi i te pikitia hei āwhina i a ia ki te whai māramatanga

Ka whakarongo, ka paparua, ka pupuri ki te hinengaro, ka pao hei rautaki ako reo

Ngā Rauemi Tautoko

  • Te Marautanga o Aotearoa
  • Hei Korowai Tuatahi mō te Marautanga Reo Māori
  • He Ara Ako i te Reo Matatini – Te Pānui me te Tuhituhi
  • Hangarau Wāhanga Ako
  • He Rau Taki Kōrero: He rautaki ako hei whakapakari i te reo ā-waha (Haemata Ltd. mā te Tāhuhu o te Mātauranga 2016)

Ko ngā kaupapa matua i te kōrero:

  • te taiao o te roto – ngā mea ka tipu, ka noho rānei i te taha o te roto
  • te huna me te kimi
  • te kai o te roto

Ko ngā āhuatanga reo i roto i te kōrero:

  • Ngā kupu huarite
  • Ngā kupu hāngū
  • Ngā kārawarawa – tohu kōrero, tohu pātai, tohuhā
  • Te kīwaha ‘Ēkene koe i au’

Ko ngā pātai hai arataki i te kaiako:

Whārangi 2 - 3

  • Ko wai a Ruruwhango? Ko wai a Tangorau? Kei hea a Tangorau?
  • Ko wai tēnā e kōrero ana? Pēhea koutou e mōhio ai?
  • Whakaatu ā-tīnana mai i te kupu ‘topa’ 
  • Tirohia ngā pikitia. Whakamāramahia te āhua o te wāhi. He aha tā koutou kite ana?

Whārangi 4 - 5

  • Nō wai ngā matihao rakuraku rā?
  • I aha ngā matihao ā Ruruwhango? Kua tau a Ruruwhango i whea? (Tirohia te pikitia i te whārangi 4)
  • Ki ō koutou whakaaro, kua aha a Ruruwhango?
  • He aha te wīwī?  Mā te pikitia koutou e āwhina. E tipu ana te wīwī ki hea?

Whārangi 6 - 7

  • Kei te kite atu a Ruruwhango i te aha?
  • Kei te kite atu a Tangorau i te aha?
  • Ka mau rānei a Tangorau i a Ruruwhango? Ka pēhea koutou e mōhio ai?

Whārangi 8 - 9

  • Kei hea te tokorua ināianei?
  • He aha te anga kākahi?
  • Kua kitea rānei a Tangorau e Ruruwhango?
  • Whakamāramahia mai te āhua o te rere o Ruruwhango. He aha koutou e whakaaro pērā ai?

 

Whārangi 10 - 11

  • E pakē ana ngā anga i te aha?
  • Ki ō koutou nā whakaaro, he aha e rere ana ngā anga i te hau?
  • He aha te tāwhao?
  • He aha a Tangorau e huna ai ki reira?

 

Whārangi 12 - 13

  • Kei hea a Tangorau?
  • Kua kitea rānei ia e Ruruwhango? E pēhea ana koutou e mōhio ai?
  • Kei hea a Ruruwhango? E pēhea ana koutou e mōhio ai?

 

Whārangi 14 - 15

  • E pēhea ana a Ruruwhango ināianei?
  • He aha koutou e whakaaro pērā ai?
  • Huna ana a Tangorau ki hea?
  • Ki ō koutou nā whakaaro, he aha te tikanga o te kīanga ‘Ēkene koe i au’?

Whārangi 16 - 17

  • Kua ahatia te kōhanga? E wai?
  • Auē! Kua aha a Ruruwhango?
  • He aha ia (a Ruruwhango) i takataka ai?

 

Whārangi 18 - 19

  • Kua mau rānei a Tangorau i a Ruruwhango?
  • Ko Tangorau tērā e hurihuri ana i te māhunga o Ruruwhango?
  • Kei hea kē a Tangorau?
  • He pēhea tō Tangorau āhua? He aha ai?

 

Ngā Tauira Whakaakoranga

Rangi 1: Whāinga

(RR) Ka whakarongo, ka paparua, ka pupuri ki te hinengaro, ka pao hei rautaki ako reo

(RR) Ka tautohu i ngā wāhanga o te pukapuka

(PR) Ka tautohu i ngā kupu hou i roto i te tuhinga

 

Hai Mahi 1: Te whakahihiko i te hinengaro - Pao, Pao!

  • Whakaarohia he paku waiata, rotarota rānei e mōhio nei ngā ākonga eg. Tūtira mai ngā iwi ...
  • Kōwhirihia ko wai ka tīmata.
  • Ko tā tērā ākonga he kōrero i tētahi o ngā kupu o te waiata, rotarota rānei.
  • Ka pēnei ngā ākonga katoa - ka whakapuaki ia ākonga i tētahi kupu o te waiata - kia tae rā anō atu ki te mutunga.

Hai Tauira:

  • Ākonga 1: Tūtira
  • Ākonga 2: mai
  • Ākonga 3: ngā
  • Ākonga 4: iwi

Hai Mahi 2: Te tūhura i te whakatakoto o te tuhinga

  • Tuhia ngā wāhanga o te pukapuka ki te pepa (ko te uhi, te tuarā, te whārangi, te ihirangi, te kaituhi, te aha, te aha).
  • Tirohia te pukapuka ‘Ruruwhango rāua ko Tangorau’.
  • Kōrerohia te pukapuka, ko tōna kaupapa, ko tōna hanganga.
  • Hoatu ngā kupu ki ētahi ākonga.
  • Ko tā ngā ākonga he whakapiri atu i ngā kupu nei ki te pukapuka hai whakaatu i tō rāua mōhio ki te tikanga o ngā kupu.

Hai Mahi 3: Mahi Whakarongo: Kōrero Pikitia (Picture Dictation)

Rangi 2: Whāinga

(PR) Ka tautohu i ngā kupu o te rerenga.

(ĀR) Ka whakautu i ētahi pātai māmā e pā ana ki tētahi kaupapa e taunga ana.

(RR) Ka whakamahi i te pikitia hei āwhina i a ia ki te whai māramatanga.

 

Hai Mahi 1: Te whakahihiko i te hinengaro - Pao, Pao!

Whakamahia t/ētahi o ngā rerenga kōrero i te pukapuka eg. Kimihia, rangahaua …

 

Hai tauira:

  • Ākonga 1: Kimihia
  • Ākonga 2: rangahaua
  • Ākonga 3: he
  • Ākonga 4: aha
  • Ākonga 5: rā ...

Hai whakauaua ake: Kia mutu rānei te/ngā rerenga kōrero, me tīmata i te kupu whakamutunga, ā, ka hoki whakamuri ki te kupu tuatahi o te waiata/rotarota eg. … rā, aha, he, rangahaua, kimihia.

 

Hai Mahi 2: Pānuitia te pukapuka mai i te whārangi 2 ki te 7

●       Tukuna ngā pātai (tirohia te poutaha)

 

Hai Mahi 3: Te Whakakī Āputa (Cloze)

Rangi 3: Whāinga

(ĀR) Ka whakautu i ētahi pātai māmā e pā ana ki tētahi kaupapa e taunga ana.

(PR) Ka tautohu i ngā kupu o te rerenga.

 

Hai Mahi 1: Te whakahihiko i te hinengaro – Pao, Pao!

Whakamahia t/ētahi o ngā rerenga kōrero i te pukapuka.

 

Hai Mahi 2: Pānuitia te pukapuka mai i te whārangi 8 ki te 15

  • Tukuna ngā pātai (tirohia te poutaha)
  • Kōrerohia ngā whakautu

Hai Mahi 3: Te Waihanga Rerenga Kōrero (Sentence Building)

Rangi 4: Whāinga

(ĀR) Ka whakautu i ētahi pātai māmā e pā ana ki tētahi kaupapa e taunga ana.

 

Ka taea e te ākonga te tuku me te whai tohutohu māmā (HANGARAU MATIHIKO – Whakaaro Rorohiko – Whakatupuranga 1).

 

Hai Mahi 1: Te whakahihiko i te hinengaro – Pao, Pao!

 

Hai Mahi 2: Pānuitia te pukapuka mai i te whārangi 16 ki te 20

  • Tukuna ngā pātai (tirohia te poutaha)
  • Matapakihia ngā whakautu

Hai Mahi 3: Hangarau Matihiko: Te Tuhi Waehere

Rangi 5: Whāinga

(RR) Ka tautohu i ngā kupu o te rerenga. 

 

Hai Mahi 1: Te whakahihiko i te hinengaro – Pao, Pao!

Hai Mahi 2: Pānuitia te pukapuka katoa

Hai Mahi 3: Te Tūhonohono Kupu Huarite

Rangi 6: Whāinga

(ĀR) Ka tārua i te pūrākau rongonui kua rangona kētia kia tika te raupapa, kia wairua hihiko anō ngā kōrero. 

 

Hai Mahi 1: Te Taki i te Kōrero

  • Kōrerongia anō te paki.
  • Whakamahia ētahi rānei o ngā pikitia kore kupu, te katoa rānei o ngā pikitia kore kupu (tirohia te whārangi whakamutunga o te pukapuka) kia tākina anō te pūrākau.
Ngā Tauira Whakaakoranga PDF

  • NKT1803-TSM-Sample-Lesson-Plan.pdf
  • 325 KB