Ngā Tauira Whakaakoranga
Ngā hononga ki Te Marautanga o Aotearoa
Taumata: 1–2 Te Reo Māori
Te momo o te tuhinga: He korero paki, taki, whakangahau, tūhonohono.
Ngā whāinga ako |
|
|
(ĀR) Āheinga Reo Ka whakautu i ētahi pātai māmā e pā ana ki tētahi kaupapa e taunga ana. Ka tārua i te pūrākau rongonui kua rangona kētia kia tika te raupapa, kia wairua hihiko anō ngā kōrero |
(PR) Puna Reo Ka tautohu i ngā kupu hou i roto i te tuhinga Ka tautohu i ngā kupu o te rerenga. Ka tautohu i ngā kōrero matua |
(RR) Rautaki Reo Ka tautohu i ngā wāhanga o te pukapuka Ka whakamahi i te pikitia hei āwhina i a ia ki te whai māramatanga Ka whakarongo, ka paparua, ka pupuri ki te hinengaro, ka pao hei rautaki ako reo |
Ngā Rauemi Tautoko
- Te Marautanga o Aotearoa
- Hei Korowai Tuatahi mō te Marautanga Reo Māori
- He Ara Ako i te Reo Matatini – Te Pānui me te Tuhituhi
- Hangarau Wāhanga Ako
- He Rau Taki Kōrero: He rautaki ako hei whakapakari i te reo ā-waha (Haemata Ltd. mā te Tāhuhu o te Mātauranga 2016)
Ko ngā kaupapa matua i te kōrero:
- te taiao o te roto – ngā mea ka tipu, ka noho rānei i te taha o te roto
- te huna me te kimi
- te kai o te roto
Ko ngā āhuatanga reo i roto i te kōrero:
- Ngā kupu huarite
- Ngā kupu hāngū
- Ngā kārawarawa – tohu kōrero, tohu pātai, tohuhā
- Te kīwaha ‘Ēkene koe i au’
Ko ngā pātai hai arataki i te kaiako:
Whārangi 2 - 3 |
|
Whārangi 4 - 5 |
|
Whārangi 6 - 7 |
|
Whārangi 8 - 9 |
|
Whārangi 10 - 11 |
|
Whārangi 12 - 13 |
|
Whārangi 14 - 15 |
|
Whārangi 16 - 17 |
|
Whārangi 18 - 19 |
|
Ngā Tauira Whakaakoranga
Rangi 1: Whāinga
(RR) Ka whakarongo, ka paparua, ka pupuri ki te hinengaro, ka pao hei rautaki ako reo
(RR) Ka tautohu i ngā wāhanga o te pukapuka
(PR) Ka tautohu i ngā kupu hou i roto i te tuhinga
Hai Mahi 1: Te whakahihiko i te hinengaro - Pao, Pao!
- Whakaarohia he paku waiata, rotarota rānei e mōhio nei ngā ākonga eg. Tūtira mai ngā iwi ...
- Kōwhirihia ko wai ka tīmata.
- Ko tā tērā ākonga he kōrero i tētahi o ngā kupu o te waiata, rotarota rānei.
- Ka pēnei ngā ākonga katoa - ka whakapuaki ia ākonga i tētahi kupu o te waiata - kia tae rā anō atu ki te mutunga.
Hai Tauira:
- Ākonga 1: Tūtira
- Ākonga 2: mai
- Ākonga 3: ngā
- Ākonga 4: iwi
Hai Mahi 2: Te tūhura i te whakatakoto o te tuhinga
- Tuhia ngā wāhanga o te pukapuka ki te pepa (ko te uhi, te tuarā, te whārangi, te ihirangi, te kaituhi, te aha, te aha).
- Tirohia te pukapuka ‘Ruruwhango rāua ko Tangorau’.
- Kōrerohia te pukapuka, ko tōna kaupapa, ko tōna hanganga.
- Hoatu ngā kupu ki ētahi ākonga.
- Ko tā ngā ākonga he whakapiri atu i ngā kupu nei ki te pukapuka hai whakaatu i tō rāua mōhio ki te tikanga o ngā kupu.
Hai Mahi 3: Mahi Whakarongo: Kōrero Pikitia (Picture Dictation)
Rangi 2: Whāinga
(PR) Ka tautohu i ngā kupu o te rerenga.
(ĀR) Ka whakautu i ētahi pātai māmā e pā ana ki tētahi kaupapa e taunga ana.
(RR) Ka whakamahi i te pikitia hei āwhina i a ia ki te whai māramatanga.
Hai Mahi 1: Te whakahihiko i te hinengaro - Pao, Pao!
Whakamahia t/ētahi o ngā rerenga kōrero i te pukapuka eg. Kimihia, rangahaua …
Hai tauira:
- Ākonga 1: Kimihia
- Ākonga 2: rangahaua
- Ākonga 3: he
- Ākonga 4: aha
- Ākonga 5: rā ...
Hai whakauaua ake: Kia mutu rānei te/ngā rerenga kōrero, me tīmata i te kupu whakamutunga, ā, ka hoki whakamuri ki te kupu tuatahi o te waiata/rotarota eg. … rā, aha, he, rangahaua, kimihia.
Hai Mahi 2: Pānuitia te pukapuka mai i te whārangi 2 ki te 7
● Tukuna ngā pātai (tirohia te poutaha)
Hai Mahi 3: Te Whakakī Āputa (Cloze)
Rangi 3: Whāinga
(ĀR) Ka whakautu i ētahi pātai māmā e pā ana ki tētahi kaupapa e taunga ana.
(PR) Ka tautohu i ngā kupu o te rerenga.
Hai Mahi 1: Te whakahihiko i te hinengaro – Pao, Pao!
Whakamahia t/ētahi o ngā rerenga kōrero i te pukapuka.
Hai Mahi 2: Pānuitia te pukapuka mai i te whārangi 8 ki te 15
- Tukuna ngā pātai (tirohia te poutaha)
- Kōrerohia ngā whakautu
Hai Mahi 3: Te Waihanga Rerenga Kōrero (Sentence Building)
Rangi 4: Whāinga
(ĀR) Ka whakautu i ētahi pātai māmā e pā ana ki tētahi kaupapa e taunga ana.
Ka taea e te ākonga te tuku me te whai tohutohu māmā (HANGARAU MATIHIKO – Whakaaro Rorohiko – Whakatupuranga 1).
Hai Mahi 1: Te whakahihiko i te hinengaro – Pao, Pao!
Hai Mahi 2: Pānuitia te pukapuka mai i te whārangi 16 ki te 20
- Tukuna ngā pātai (tirohia te poutaha)
- Matapakihia ngā whakautu
Hai Mahi 3: Hangarau Matihiko: Te Tuhi Waehere
Rangi 5: Whāinga
(RR) Ka tautohu i ngā kupu o te rerenga.
Hai Mahi 1: Te whakahihiko i te hinengaro – Pao, Pao!
Hai Mahi 2: Pānuitia te pukapuka katoa
Hai Mahi 3: Te Tūhonohono Kupu Huarite
Rangi 6: Whāinga
(ĀR) Ka tārua i te pūrākau rongonui kua rangona kētia kia tika te raupapa, kia wairua hihiko anō ngā kōrero.
Hai Mahi 1: Te Taki i te Kōrero
- Kōrerongia anō te paki.
- Whakamahia ētahi rānei o ngā pikitia kore kupu, te katoa rānei o ngā pikitia kore kupu (tirohia te whārangi whakamutunga o te pukapuka) kia tākina anō te pūrākau.