He Kau Kāwana

Tau 8+

Taumata 4–8

Ko tēnei haka i titoa hei whakamaharatanga ki te whakawhitinga kōrero i waenganui i a Kāwana Kerei me Kīngi Potatau i ngā tau 1800.  I roto i te horopaki o tēnei haka ko te Kau te kupu whakarite mō te Pākeha. Ko te mahi a te Kau he kaihoro i ngā whenua me ngā rawa a te Māori. Nō muri tata mai i ngā kōrero a te tokorua nei, ka kitea tōna whakatinanatanga i roto i ngā riri whenua. Ko te tāhuhu kōrero o tēnei haka ko ngā riri whenua i roto i te rohe o Tainui. Ko tēnei haka ka huri āmio i ngā riri whenua o Tainui ka kōrero mō te aneatanga me ngā mūreretanga o te pakanga ki runga i ngā iwi o ēnei whenua.

He kupu whakamahuki

Ko tēnei kupu aratohu kaiako he rauemi hei āwhina i te kaiako ki te tiki i ngā kōrero hītori me ngā kaupapa matua mai i te haka “He Kau Kāwana” hei kaupapa ako mā ngā ākonga.

Ngā kaupapa matua

Ko ngā kaupapa matua ēnei ka kitea, ka rangona i roto i te roanga o te haka o “He Kau Kāwana”. Ko ēnei kaupapa ka noho hei aronga mō ngā mahi akoako, ka whakahāngai atu ki Te Marautanga o Aotearoa [TMoA]. Ko ngā rauemi, ko ngā ngohe, ka taka katoa mai i ēnei kaupapa matua:

• Ngā mūreretanga ki Rangiriri
• Ngā mūreretanga ki Rangiaowhia
• Ngā mūreretanga ki Ōrākau

Anei ngā wāhanga o TMoA me ngā whenu o ia wāhanga e hāngai ana ki ngā kaupapa matua o te haka “He Kau Kāwana”.

Taumata 4–8

Akoranga tōmua

I mua i te ruku ki ngā kaupapa o te haka nei “He Kau Kāwana”, ka taea e te kaiako me ngā ākonga ēnei kaupapa te tirotiro.

• Ngā riri whenua o Tainui
• Rangiaowhia
• Te mōteatea “E pā tō hau”
• Te pakanga o Rangiriri
• Te pakanga o Ōrākau
• Te pakanga o Pāterangi
• Te pakanga o Waiari-te-rangi
• Pōtatau Te Wherowhero
• Te Kīngitanga
• Kāwana Kerei
• Rewi Maniapoto me ōna pānga ki te pakanga i Ōrākau
• Te petihana “Homai te rā”
• Te whakahokitanga mai o Rangiriri ki Tainui
• Tūmātauenga te atua o te pakanga