Whakatupuranga 1

Ka wetewetea tētahi tūmahi rorohiko-kore ki ētahi tohutohu tika, tohutohu mārama, me kī, kia māmā ngā tohutohu (whakaaro hātepe). Ka taea te tuku tohutohu, ka tautohu mēnā kei te hē, ā, ka whakatika ai (te patuiro). Mā tēnei mahi e whakaatu ka taea e rātou te whakamahi i ō rātou pūkenga whakaraupapa hei wetewete i tētahi tūmahi ki ōna tohutohu iti nei.

Horopaki

Kua tūhura ngā ākonga i te tikanga o te manaaki tangata, me te manaaki i tētahi rōpū nui tonu i te marae, i te kura rānei. 
I tēnei tūmahi, ka whakatau ngā ākonga ka pēhea te iwi e neke haere ai i te wharekai kia haumaru.

Hei te tuatahi, e rapu ana ngā ākonga i te ara tino pai ki te tiki i ā rātou kai, ā, hoki tika atu ki ā rātou tūru noho ai. Kia tipu te māia o ngā ākonga ki te rapu i te ara pai ki ā rātou tūru, ka whakamātauria hei tohutohu ki tētahi hoa, arā, te tiki i tāna kai me te hoki tika ki tāna tūru i te wharekai.

Ngā putanga ako

Ka taea e te ākonga:

• te tuku me te whai tohutohu māmā
• te tautohu hapa i ngā tohutohu, ka whakatika ai
• te tūhura i ngā tau tāhūrua (0 me te 1).

Ngā mōhiotanga

E mārama ana te ākonga:

• kia māmā noa ngā tohutohu kia ngāwari te whai, ā, kia tino hāngai ngā tohutohu kia tika te whai
• ko te waehere tāhūrua tētahi o ngā reo o ngā papatono rorohiko, ā, e rua noa iho ana tau, ko te 0 me te 1).

Hononga ki ētahi atu Wāhanga Ako

Pāngarau: Tatau whakamua/whakamuri, Ahunga.

Te Reo Matatini: E hono ana tēnei ki ngā wāhanga Te Reo Matatini (tuhinga tohutohu, te tuku me te whai tohutohu, te mārama a te ākonga ki tētahi tukanga tuhituhi.

Ngā tuhinga o te topenga ataata (Kei te wāhanga 'He Taunaki mahi' te ataata mō tēnei tuhinga)

Kia ora! Ko te aronga o tēnei mahi, ko te hātepe.

Tēnā e hoa, kua whakaeke he manuhiri nui ki runga ki tō marae, ā, ko tāu mahi he manaaki, he whāngai i a rātau.

Tērā te kuia te noho mai rā i te taha o te tēpu. Kei te hiakai te kuia nei, engari, kua rite kē tana pereti kai.

Mā hea koe e haere hei waha i wāna kai ki a ia?

Te kuhutanga atu ki roto ki te wharekai, ka haere atu ki te tahuaroa, arā ki te tēpu roroa kei reira ngā momo kai katoa. Nā, me pēhea e riro ai i tēnā me tēnā o rātau ko ngā kai e pīrangi ana rātau noa iho; kaua ko ngā kai kāore nei rātau i te pīrangi?

Me āhua tere nei te haringa o ngā kai ki te kuia, engari, me kaua e pātukituki ki ngā tēpu, ki ngā tūru, ki tāngata kē rānei. Ka haere koe mā waho i ngā tēpu katoa rānei? Ka haere koe mā waenga i ngā tēpu me ngā tāngata rānei? Hei tauira: kia rua tapawhā whakatemauī, kia whā tapawhā whakararo, kia iwa tapawhā whakatemauī, ā, kāti kua tae! Kua ngata te hiakai o te kuia!

Tēnā e hoa, kei a koe te tikanga. Karawhiua!

Hei anga whakamua

He taupā hou i te wharekai - hei tauira, e mākū ana te papa, nā reira, tērā pea me panoni i te ara haere.

Kua tae atu tō kuia kei runga kōrea, kāore e pai ana te haere i waenga i ngā rārangi tēpu nā te whāiti, nā reira, me whakarite ara pai ake mōna.

Te manaaki i te hunga kaumātua - ka pēhea te kohi i ngā tono kai a ngā kaumātua kia hora tika ai te kai ki tēnā, ki tēnā.

Te whakarite i te wharekai – me pēhea te whakarite i te wharekai kia tere te tiki kai, kia poto te wā e rārangi ana te tangata.

Whakaaro Rorohiko

I te whakamahinga o ngā āhua, nā ngā ākonga:

• i tuhi tohutohu māmā kia neke i te pito (A) ki te pito (E), mā te tū i ngā āhua whaikano.
• i whakamātautauhia ā rātou tohutohu, i tautohu i ngā hapa, ā, ka whakatikahia.
• i tuhi tohutohu hei whai, hei whakamātau mā tētahi hoa.

Hei anga whakamua pea

Ka taea e ngā ākonga te hoatu taonga i runga i ngā āhua hei kohi. Ka hāngai ā rātou tohutohu ki te ara tōtika ki te kohi i ngā taonga katoa.

Ko ngā taonga kei runga i ngā āhua e noho ana hei taupā, kia tere ngā ākonga mai i tētahi pito ki tētahi pito me te kore i pā.

Hei kōwhiringa anō: ko ngā ākonga kei te taumata tōmuri o te pānui me te tuhituhi, ka tohutohu ā-waha noa. 

Ka whakarite ngā ākonga o te akomanga ka pēhea te tuhi i te ara hei whai mā te kuia ki te tēpu kai. Ka tuhia tētahi rārangi kupu (runga, mauī, matau, te mea, te mea) me ētahi tohu (ngā tohu pere) hei whakaatu i ā rātou tohutohu.

Ka tīmata ngā ākonga ki te whakamātau i ngā tau tāhūrua, arā, ko te 0 hei tohu i te ‘āe’, ā, ko te 1 hei tohu i te ‘kāo’ e ai ki te kai e hiahiatia ana, kāore rānei.

Ngā pātai

E hia ngā wā i haere ai koe ki runga…….ki te taha……..ki raro?

I taea rānei te tae atu ki te tūru i te itinga iho o ngā takahanga?

He aha tāu i kite ai i te whakamātautanga o āu tohutohu ki tō hoa?

I panoni rānei ngā tohutohu? He aha i pēnā ai?

Kupu hou

hapa – error

hātepe – algorithm (he tukanga tohutohu ki te whakaoti hopanga)

kōrea – wheelchair

pai – efficient

papatono – program

patuiro – debugging

tāhūrua – binary

taupā – obstacle

tautohu – identify

tūhura – explore

waehere tāhūrua - binary code

whaikano – coloured

whakaaro hātepe – algorithmic thinking

whakaaro rorohiko – computational thinking

whakaoti hopanga – problem solve

Kia ora! Ko te aronga o tēnei mahi, ko te hātepe... 
(Kei te wāhanga 'Te Ngohe' te katoa o te tuhinga nei)