Whakatupuranga 2

Ka mārama ko tēnei mea te hātepe, he tukanga tohutohu ki te whakaoti hopanga, ka taea hoki te whakamahi i ēnei ki te tuhi papatono rorohiko, ā, me tika, me hāngai ngā tohutohu kia taea ai e te rorohiko te whai. Ka hoatu, ka whai hoki i ngā hātepe patuiro ngāwari i roto i ngā taiao rorohiko, rorohiko-kore hoki. Ka taea ēnei hātepe te whakamahi ki te hanga papatono māmā mā te whakauru i ngā mea pēnei i te tāuru, i te tāputa me ngā raupapanga i tēnei taiao hanga papatono.

Horopaki

Kua tūhura ngā ākonga i te tikanga o te manaaki tangata, me te manaaki i tētahi ope nui tonu i te marae rānei, i te kura rānei. I tēnei tūmahi:

• e whakarite ana ngā ākonga i ngā moenga mō ngā manuhiri.
• e hora ana ngā ākonga i ngā tēpu i te wharekai hei whāngai i te whānau.

Ngā putanga ako

Ka taea e te ākonga:

• te tautohu i tētahi tauira tāruarua
• te tautohu hapa i tētahi tauira tāruarua, ā, ka whakatika ai
• te tuku me te whai tohutohu māmā kia whakahaere, kia hanga rānei i tētahi tauira tāruarua
• te whakamātau tohutohu, te tautohu hapa me te whakatika i ngā hapa i kitea.

Ngā mōhiotanga

E mārama ana te ākonga:

• ko ngā hātepe he kohinga tohutohu māmā, e āta rārangihia ana hei whakaoti hopanga, ā, hei tuhi papatono rorohiko hoki
• e tika ai te papatono rorohiko, me tika, me mārama ngā hātepe (tohutohu) hei whai, ko te tuhi hātepe kia whakaoti tūmahi ki te reo e māramatia ana e ngā rorohiko me ngā karetao, koia nei, ko te papatonotanga
• ko tētahi o ngā reo o te papatono rorohiko e whāia ana, arā, ko te Waehere Tāhūrua, ā, e 2 noa iho ana tau, ko te 0 me te 1.

Hononga ki ētahi atu Wāhanga Ako

Pāngarau: Tatau whakamua/whakamuri, Ahunga

Te Reo Matatini: E hono ana tēnei ki ngā wāhanga Te Reo Matatini (tuhinga tohutohu, te tuku me te whai tohutohu, te mārama a te ākonga ki tētahi tūkanga tuhituhi.

Te ngohe

Tāruarua 

Ngā tuhinga o te topenga ataata (Kei te wāhanga 'He Taunaki mahi' te ataata mō tēnei tuhinga) 

Kia ora! Ko te aronga o tēnei mahi, ko te tāruarua.

Tēnā e hoa, kua whakaekea nuitia tō marae, ā, ko tāu mahi he whakatakoto moenga ki te whare nui, he hora taputapu ki ngā tēpu. Tērā te tauira pai katoa mō te takotoranga o ngā moenga e pai ai, e hāneanea ai te takoto o te tokomaha i roto i te whare.

I roto i tēnei whare nei nā, kāore te tauira papai mō te whare i te whāia rawatia. E kite ana koe i te hapa o te tauira nei? Nā, ka tahuri ki te hora taputapu ki te tēpu, me whai tauira i konei hoki kia ngāwari ai, kia horo ai, kia tika ai te mahi. Ka aroha hoki, kua hē te mahi a te tangata nei. E kite ana koe i te hapa o tēnei tauira nei nā? Ā kāti, kotahi te paoka e ngaro ana! Ināianei kua tau, kua rite, kua tika katoa. Ā kāti, e tika ana kia pēnei kē te takoto o ngā moenga. Ka pai, nē? Tēnā e hoa, ki te hoe!

1. Me whakamahere ngā ākonga i te ara whaihua hei whakarite i te wharenui me te whakatakoto moenga kia uru pai ai te rahinga o ngā manuhiri, ā, kia haumaru, kia hāneanea hoki te noho.
2. Me hora ngā ākonga i ngā tēpu i te wharekai mō te wā kai.

Ko tā te ākonga

• he whakaaro, he whakamahere he aha ngā momo utauta e hiahiatia ana i te wharenui, ki ia horanga o ia tēpu rānei.
• he tautohu i tētahi tauira me tētahi raupapa hei whakarite moenga, hei hora tēpu.
• he tuku tohutohu māmā ki ngā kaimahi kia whakarite i te wharenui hei wāhi moe, kia hora tēpu hoki ki te wharekai.
• he tautohu i ngā hapa i taua tauira e puaki mai ana, ā, ka whakatika ai.

Ngā pātai

Te Whakarite i te Wharenui hei wāhi moe

Ka pēhea te whakatakoto moenga ki te wharenui kia āta whakamahia te rahinga o te papa me te pai o te noho o te tokomaha?

Ka pēhea te whakarite i ngā ara mō ngā manuhiri kia haumaru te haere ki te wharepaku me ngā putanga?
He take hei whai i tētahi tauira me tētahi raupapa?

Ka pēhea te tautohu hapa i te tauira/raupapa o ngā moenga?

Te Hora Tēpu

He aha ngā utauta mō te tēpu?

He aha ngā momo utauta mā ngā tāngata tonu hei hari ki te tēpu?

Ka pēhea te whakarite i ngā horanga o ia tēpu kia ōrite ai te katoa?

Ka pēhea te tautohu hapa i te tauira/raupapa o ngā horanga tēpu?

Hei anga whakamua

Wharenui:

Tikanga Marae. Ka whakaarohia e ngā ākonga ngā tikanga o te wharenui kia mātua kitea ai i ā rātou tūmahi. Hei tauira, mō ētahi marae, he wāhi e moe ai te tangata whenua, ā, he wāhi anō e moe ai te manuhiri. Me āta whakaaro ngā ākonga ki te iti, ki te rahi rānei o te manuhiri me te tangata whenua.

Ka pēhea te whakamahinga me te whakaritenga o te wharenui i te roanga o te rangi?

Wharekai:

Kei te āhua tonu o te take o te huihuinga, ka pēhea te hora o ngā tēpu i te wharekai mō tētahi huritau 21; mō tētahi tangihanga?

He wāhi anō ō te wharekai me whakamahere, me whakarite, me whakaaro ake hoki? Hei tauira, te paparahua, te tēpu inu, te mea, te mea. He aha te ara whaihua hei whakarite i te wharekai mō ā rātou manuhiri?

Whakaaro Rorohiko

• i tuhi tohutohu māmā kia neke i te pito A ki te pito E, mā te tū i ngā āhua whaikano
• i whakamātautauhia ā rātou tohutohu, i tautohu i ngā hapa, ā, i whakatikahia
• i tuhi tohutohu hei whai, hei whakamātau hoki mā tōna hoa.

Hei anga whakamua pea

• Ka taea e ngā ākonga te hoatu taonga i runga i ngā āhua hei kohi. Ka hāngai ā rātou tohutohu ki te ara tōtika ki te kohi i ngā taonga katoa.
• Ka hoatu taonga ki runga i ngā āhua e noho ana hei taupā, kia whakaterea e te ākonga me te karo hoki i a ia e haere ana i te pito A ki te pito E.
• Hei kōwhiringa anō: ko ngā ākonga kei te taumata tōmuri o te pānui me te tuhituhi, ka tohutohu ā-waha noa.

Kupu hou

hapa – error

hāneanea – comfortable

hātepe – algorithm (he tukanga tohutohu ki te
whakaoti hopanga)

kōrea – wheelchair

pai – efficient

paparahua – dining room table

papatono – program

patuiro – debugging

tāhūrua – binary

taupā – obstacle

tautohu – identify

tūhura – explore

waehere tāhūrua - binary code

whaikano – coloured

whakaaro hātepe – algorithmic thinking

whakaaro rorohiko – computational thinking

whakaoti hopanga – problem solve

Whakaaro Rorohiko

Kia ora! Ko te aronga o tēnei mahi, ko te tāruarua...
(Kei te wāhanga 'He Taunaki mahi' te ataata mō tēnei tuhinga)