Te Ara Tiatia

Whakarongo ki te tangi a te mātuhi

Tūī, tūī – tuituia!

Nau mai, haere mai ki Te Ara Tiatia, ki tētahi o ngā ara e whakatata ake ai tātou – kaiako mai, ākonga mai, whānau mai – ki ngā taumata o ō tātou tūpuna. Hei reira titiro atu ai ki te whānuitanga o te ao i tō tātou aroaro.

Kia māuruuru tā tātou tangi i a rātou, me te whakapuaki i ngā kupu poroporoaki ki a rātou,

Ka āpiti hono, tātai hono

Koutou te hunga mate ki a koutou!

Ka āpiti hono, tātai hono

Tātou, ngā urupā o rātou, ki a tātou!

ka tahuri ai tātou ki te whakakīkī i ngā whāwhārua. Engari kāore ā tātou mahi e mutu i reira. Kei wareware taua ao whānui kei tō tātou aroaro.

Nō reira, marohia te maro, raua ngā ō, utaina te waka, takina ngā kawa, hutia te punga, tākiritia hoki ngā rā, ā, kōkiri!

E ngā kaiako...

he rere kē te whai a Te Ara Tiatia i ērā atu o ngā pukapuka hei ārahi i ngā kaiako. Ko te tūmanako ia, ka pānui tahi, ka wānanga tahi koutou ko ā koutou ākonga. Hei reira māherehere tahi ai koutou i te tau kura, whakariterite tahi ai i ā koutou whāinga pūakoako. Kei riro i a koutou ngā tikanga katoa o te ako.

E ngā ākonga...

he huarahi a Te Ara Tiatia e rangona ai ō koutou hiahia, ō koutou mānukanuka. Kia tūpato, kāore ngā hiahia katoa e tutuki. Ko tō koutou kaha – ko tō koutou ko te kaiako pakari hei rōpū – te tikanga e tutuki ai ngā hiahia. Kaua e waiho mā te kaiako koutou e hikihiki. Me te mea hoki, kei wareware ko koutou ngā taura here e uru ai ō koutou whānau ki ngā mahi o te kura!

E ngā whānau...

e ai ki ngā tikanga o Te Ara Tiatia, ko tā koutou ko te tautoko atu, ko te mārohirohi atu i ngā whakaaro hei wānanga mā koutou katoa. Kei whakatamariki rawa i ngā ākonga, kei te ngana ā koutou tamariki kia meatia ai rātou he pakeke. Āwhinatia atu ō rātou kaiako, tiakina tō rātou mana.

Ka ū ngā peka katoa o Te Ara Tiatia, ahakoa te marau, ki ētahi tikanga taketake, kei riro i te wareware.

• Hei whakarauora i tō tātou reo rangatira me ōna āhuatanga katoa.
• Hei whakarauora i ngā tikanga me ngā kawa.
• Hei whakarauora i ngā kōrero o nehe rā.
• Hei whakamana i te mātauranga Māori.

Ka ū hoki Te Ara Tiatia ki ngā tikanga e Māori atu ai te ao o nāianei, ā, anamata nei hoki. Kei herea ngā ringaringa me te hinengaro o te uri whakatupu. Nō reira, me tupu te reo, ngā tikanga, ngā kawa, te mātauranga. Ko te wero ia, kia Māori hoki te whakatupu!

Ka tuhera Te Ara Tiatia ki ngā mātauranga o iwi kē.

Ka tuhera Te Ara Tiatia ki ngā whakaaro o tērā, o tērā – kaiako mai, ākonga mai, whānau mai.

Ehara Te Ara Tiatia i te huarahi motuhake, ehara hoki hei whakakapi atu i ērā atu. Ka tautoko i ngā mātāpono o tērā momo kura, o tērā momo kura. Ko Te Ara Tiatia, he mea hei whakamahi! Nō reira, nau mai...haere tahi mai!

TE KĀHUI MARAU

E rua ngā tirohanga atu o Te Ara Tiatia ki te ao.

Ka tahi, ko TE AO TŪROA, arā, ko te ao i puta ake i mua i te takenga mai o te tangata. He hanga, he tikanga, he ritenga ō Te Ao Tūroa ake. Ka ngana te tangata ki te whakakite, ki te whakamārama i aua take tūturu o te ao.

Ka rua, ko TE AO TANGATA, arā, ko ngā hanga, ko ngā tikanga, ko ngā ritenga katoa i hangaia e te tangata hei whakarite i tō tātou ao – ko ngā reo me ngā kōrero, ko ngā toi me ngā taonga, ko ngā kawa me ngā huihuinga, ko te aha atu, ko te aha atu.

Ahakoa kua pēnei te whakarōpū i ngā marau me ngā huinga marau, he maha ngā hanga e pā tahi ana.